Kuzey Kore Rehberi

Yollara düşüp dünyayı keşfetme hayalleri başladığından beri en önemli hedefim her zaman az bilinen ve özelliklerini yitirmemiş coğrafyalara gitmek oldu. Küreselleşmenin sürekli deforme ettiği dünyamızda geçmişten gelen izleri kovalamak benim için öncelikli amaçlardan biri haline geldi.

 

2011 yılının sonlarında Kore DHC lideri Kim Jong Il’in ölümünden sonra varis olarak ufak yaşlardan beri İsviçre’de yaşayıp eğitim almış Kim Jong Un’un gelmesi benim bu ülkeye olan ilgimi arttırdı ve ülkenin büyük bir değişimin eşiğinde olduğunun farkına varmamdan sonra da “Dünya Değişmeden” bu ülkenin yaşamını öğrenmeye karar verdim.

 

Biz Kuzey Kore’yi Amerikan karşıtlığı ile bilsek de esasında ülkenin en önemli derdi her zaman bağımsızlık olmuş. Japonlar'a ve Amerikalılar'a yapılan iki savaş, ertesinde yaşanan seferberlik sayesinde başarılan sanayi, tarım ve en önemlisi eğitim devrimi bu ülkenin batı dünyasında göz ardı edilen hikayesinin parçası. Uzun yıllar süren baskı ve ambargoya karşı en önemli can simidi ise bağlantısızlar hareketi olmuş.

 

Temelleri 1955 yılında Bandung Konferansı ile atışan ve 1961 yılında Belgrad Konferansı ile ilk deklarasyonunu yayınlayan bu hareket soğuk savaş döneminde iki kutbun da boyunduruğu altına girmek istemeyen birçok ülke için umut oldu. Özellikle seneler boyunca Amerikan ambargosu karşısında ayakta durmaya çalışan Kuzey Kore gibi ülkeler de bu hareket sayesinde yıkılmamayı başardılar. Cevahirlal Nehru, Cemal Abdünnasır ve Josip Broz Tito ölümlerinden sonra her geçen sene daha fazla zorlanan bu harekette küreselleşmenin yarattığı değişime karşı durmayı başarabilen nadir ülkelerden biri ise Kore DHC oldu.

 

Berlin duvarının yıkıldığı zamanlarda hepimiz dünyanın çok yeni bir döneme girdiğinin farkına varmıştık. Ancak bu değişimin ne seviyede olduğunu algılamamız uzun zaman aldı. 70’li yıllarda gençliğin ve ülkemizin çektiği acılar, 1980 yılında yaşanan darbenin ertesinde rejimin ve medyanın topluma yüklediği “korkutucu sosyalist ülkeler” algısı sayesinde o dönem özgürlüğün bir zaferi şeklinde yansıtıldı. 

 

Sovyetler Birliği'nin yıkıldığı o zamanlarda ise farkına varmadığımız durum ise tek kutuplu dünyada “Bağlantısızlar Hareketi” ülkelerinin bu süreç sonunda neler yaşayacağı oldu.Tito’nun Yugoslavya’sı bir zamanlar Avrupa’da Almanya’nın en büyük rakibi iken darmadağın edildi ve birliğin ülkeleri birer birer Batı dünyasının güdümüne girmek zorunda kaldı. Ancak bu dönemde bir şekilde dayanmaya çalışan nadir ülkeler ise karizmatik liderleri sayesinde Küba ve Kuzey Kore oldu.

 

Kuzey Kore hakkında bilinmesi gereken önemli detaylardan biri; 1994 yılında büyük Kuzey Kore Lideri Kim İl Sung’un veda etmesi ile başlayan süreçte içine kapanan Kuzey Kore artık tüm dünyadan izole bir şekilde var olamayacağının farkında. Hem ekonomik olarak hem de dünya ile iletişimin gitgide arttığı bu dönemde halkını değişime hazırlaması gerekiyor. Zamanında Küba’nın mecburiyetten doğan hatalarını da inceleyecek bir yol haritası çizmeye çalışıyorlar. 

 

Kore’ye ilk seyahatimde yetkililerin bana uzun uzun Küba turizminin başlangıcında yaşadığı sıkıntılar hakkında fikirlerimi sormaları, sosyalist ülkelerin turizme açılma süreçleri hakkında bilgi almaya çalışmaları bu konuda ne kadar ciddi olduklarını bana göstermişti. Her gittiğim sene karşılaştığım yeni düzenlemeler dönüşümün sindirerek yapılmaya çalışıldığını da gösteriyor.

 

1984 yılında doğmuş ve uzun yıllar Avrupa’da yaşamış genç bir liderin vizyonu ülkeyi çok farklı yerlere götürüyor. Yönetime geçtiği ilk yıldan itibaren yapmaya başladığı reformlar ve teknik düzenlemeler beklenenin çok üstünde. Cep telefonlarına izin verilmesinin üzerinden çok kısa bir süre geçmesine karşın halkın ciddi bir kısmı akıllı telefon kullanmaya başladı. Yeni inşa edilen modern binalar liyakat esasına göre halkın kullanımına sunuluyor. Yönetimi ele almasının daha bir senesi dolmadan yaptırdığı modern müze binaları da birçok gezginin takdirini kazanıyor.

 

Kapalı Bir Ülke: Kuzey Kore 

 

Kuzey Kore hakkında ne biliyorsunuz? 

Bugün iki parçalı bir yönetime sahip Kore, MÖ 13.yüzyıldan beri var olan kadim bir kültüre sahip. 7. yüzyılda Çin etkisinden kurtulduktan sonra 3 hanedanlık birleşerek kurulan Koryo ve sonrasında Koguryo Hanedanlıkları 20. yüzyılda Japon işgaline uğramış. 

 

Kuzey Kore'nin Tarihi 

 

Kanlı bir işgal dönemi ve ağır acılar çektiği dönemde başlayan bağımsızlık hareketi de Kim Ailesi önderliğinde antiemperyalist mücadelenin Asya kıtasındaki en önemli başarılarından birini kazanmış. Japon işgaline uğrayan ülkede ilk örgütlü hareket, Kim İl Sung’un babası Kim Hyong Jik tarafından oluşturulmuş. Kim Hyong Jik, 1926’da ölünce mücadeleyi henüz 14 yaşındaki oğlu Kim İl Sung üstlenerek sosyalist bir yapılanmanın da temelini atmış.

 

2. Dünya Savaşı'nın bittiği zamana denk gelen Japon Savaşı'nın kazanıldığı dönemde, Kuzey Kore Komünist Partisi Merkezi Organizasyon Komitesi kuruldu. Savaş sonrası bölünmüş olan ülkenin Kuzey tarafını da bu komite yönetmeye başladı. Kuzeydekiler ülkeyi kendilerinin temsil ettiğini ve ülkenin güneyinin ABD işgali altında olduğunu ileri sürüyordu.

 

Güney tarafının sınır saldırısı neticesinde, tüm Kore’nin birleştirilmesi amaçlanarak Kuzey Güney'e müdahale etti ve Kore Savaşı patlak verdi. Savaşın başlangıcında Kuzey Kore’nin üstünlüğü ortaya çıkınca ABD ve Türkiye’nin içinde bulunduğu BM güçleri Güney'in yardımına koştu. Savaşta denge Kuzey aleyhine bozulunca tüm Kore’nin ABD güdümüne gireceğinden endişe eden Çin lideri Mao, Tiananmen Meydanı’nda bir miting düzenleyerek Kore Savaşı’na resmen dahil olmayacağını ama Kore’ye gidecek Çinli gönüllülere silah dağıtacağını ilan etti. Yaklaşık 70.000 Çinli'nin Kore’ye girmesiyle birlikte savaştaki denge yeniden sağlandı. 27 Temmuz 1953’te taraflar arasında ilan edilen ateşkes sonucu iki ülkenin bugünkü sınırları 36. Enlem olarak belirlendi. 

 

Kuzey Kore Liderleri ve Turizm

 

Ateşkes sonrası resmi bir anlaşmanın imzalanmamış olması nedeniyle 65 yıldır hala iki ülke savaşta görünüyor. Kuzey Kore 1953’ten itibaren çok büyük yaptırımlara uğramış, dünyaya kapanmış durumda. 1989 yılında Sovyet Bloğunun yıkım sürecine girmesi ve 1994'te Kim İl Sung’un ölümü Kore için zorlu bir dönemin başlamasına sebep olmuş. 

 

İkinci Kuzey Kore lideri Kim Jong İl döneminde biraz da mecburiyetlerin getirdiği izolasyon döneminde ülkenin Dünya ile iletişimi gitgide azalmaya başlamış. Sovyetler'in dağılmasıyla beraber dış dünyanın uyguladığı ambargolar nedeniyle ülkede yaşanan sıkıntı bir dönem yiyecek kıtlığına da sebep oluyor. Günümüzdeki Kuzey Kore Başkanı torun Kim Jong Un ise 2012 itibaren ülkeyi dışa açmaya ve turizm vasıtasıyla aynı Küba gibi amborgonun olumsuz şartlarını bertaraf etmeye çalışıyor. 2019 yılı için dış yatırımcılar ile turizm projelerini konuşmaya başladı.

 

Kore’de hükümet artık turizmin yeni ekonomik değer olduğunu fark ettiğinden beri birçok yeni proje üretilmeye başlanmış. 6 yıldır yapılmayan ve geçmişte Guiness Rekorlar Kitabı'na girmiş stadyum gösterileri 2018 yılı Eylül ayında tekrar başlattı.

 

Wonsun şehri ve çevresinde kış döneminde kayak tatili, yazın ise deniz tatili yapılabilecek bir oteller bölgesi kurulmakta. Dağlarda trekking odaklı turlar, yerel yaşam odaklı kırsal bölge turları da planlanmaya başlamış durumda. 1994 sonrası Küba’nın turizme açıldığı ilk dönemi hatırlayanlar günümüzde de Kore’nin heyecanını anlayacaklardır.

 

Bugün Kore’de özel ilgi seyahatlerine uygun birçok alternatif yaratmak mümkün. Sanıldığı kadar zor olmayan organizasyonlar ile yerel halkın evinde konaklamaktan deniz kıyısında balıkçılığa kadar birçok farklı aktivite tasarlanabilir. Hızlı bir değişim sürecine giren bu ülke Dünya Değişmeden keşfedilmesi gereken coğrafyalar arasında ilk sıraya yerleşecek. 

 

Kuzey Kore Turları 

 

Türkiye’den 10 yıldır nadir seyahatler düzenlense de 2017 yılından itibaren devlet acentesi KITC’nin Türkiye temsilciliğini Dünya Değişmeden Turizm almış bulunuyor. Kuzey Kore'ye nasıl gidilir diye merak edenler için hem Kuzey Kore keşif turlarımız hem de detaylı okuyabileceğiniz Kuzey Kore rehberimiz bulunuyor. Youtube kanalımızdan da mini bir belgesel izleyebilirsiniz

 

Türkiye’den Kuzey Kore’ye gidebilmek için iki alternatif güzergah var; Rusya veya Çin aktarmalı uçaklar. 2018 yılbaşında Bulgaristan Kore Konsolosu ve sekreterinin katıldığı “Kore El Sanatları Sergisi” ile Türk gezginlere ülkenin güzel yanlarını da göstermek üzerine yapılan tanıtım çalışmaları toplumların dostluğu felsefesi ile de sonuçlarını vermeye başladı. 

 

Her sene gittiğimiz Nisan ayındaki Kim il Sung’un Doğum günü kutlamaları için 2018 yışında ülkemizin en önemli belgesel yapımcılarından Coşkun Aral’ın da katıldığı kafile beklenmedik güzelliklerle dolu bu ülkede unutulmaz anılar biriktirdi. Bu önemli tarihin dışında 1 Mayıs, 1 Haziran Çocuk Bayramı, 27 Temmuz Kore savaşının bitiş kutlamaları, 9 Eylül Kuzey Kore kuruluş kutlamaları vb... gibi tarihler seyahat esnasında toplumsal coşkuyu da yaşayabileceğimiz tarihler.

 

Kuzey Kore Değişmeden Keşfet 

 

Günümüzde vize ve izin süreçleri artık çok kolaylaşmış durumda. Dünya Değişmeden Turizm ofisi vasıtasıyla alınabilecek Kuzey Kore vizesi işlemleri artık dünyanın birçok ülke vizesine göre çok daha kolay. Diğer taraftan 1989 öncesi Doğu Bloğu havasını yaşayabileceğiniz son ülke Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti hızlı bir değişime girmiş durumda. 

 

2011’de ülkeye telefon dahi sokmanın yasak olduğu ülkede geçmişten kalan tek uygulama sınırda yanınızdaki kitapların incelenmesi. Günümüzde ülkede akıllı telefonlar var ve kendi aplikasyonlarıyla kapalı devre internet kullanımı halka yayılmış durumda. Gelecek senelerde açılımın hızının daha da artacağı düşünülürse Kuzey Kore’nin değişmeden son dönemlerini yaşadığı söylenebilir.

 

Kuzey Kore'de Gezilecek Yerler 

 

Kuzey Kore turizme yeni yeni alışmaya başlıyor. Her ne kadar günümüzde 1989 öncesi sosyalist ülkelere göre daha rahat bir ortam sergilese de kapalı bir ülke olduğunu unutmamak lazım. Yapılacak Kuzey Kore gezisi boyunca her zaman yerel rehber eşliğinde ve program dahilinde dolaşılabiliyor. Bu esnada acentenizin yerel yaşam ile teması organize edebilme kabiliyeti seyahatinizin içeriğini de belirliyor ancak Kore seyahatinin en akılda kalıcı konuları halkın toplumsal bilincinin ve sosyalist düzenin kurumlarının nasıl çalıştığını gözlemlemek olacaktır.

 

Genel olarak turistlerin gezdiği yerleri listelemek gerekirse Kuzey Kore'de gezilecek yerler listenizi buna göre planlayabilirsiniz. 

 

Kuzey Kore'deki Unesco Dünya Mirasları Listesi'nde olan yerler ve Kuzey Kore'deki tarihi güzellikler Kuzey Kore turlarının da ilk duraklarını oluşturuyor. 

 

Kuzey Kore'nin başkenti olan Pyongyang şehrine savaş esnasında kendi nüfusundan fazla bomba düşmesi sebebiyle tarihi özellikleri sayıca çok olmasa da, sınıra yakın bölgede bulunan Kaesong şehri çok güzel bir tarihi dokuya sahip. 

 

Kaesong şehri savaş esnasında hiç çatışma yaşamadığı ve tarihi başkentlerden birisi olduğu için dokusunu korumayı başarmış ve geçmiş Kore kültürünün mirasını taşıyan en önemli yerleşimlerden biri olmuş. Hem anlaşmanın imzalandığı sınırı hem de tarihi görmek için turist gruplarının Kuzey Kore gezi programına genelde konan bir bölge olarak keşfediliyor.

 

Kaesong şehrinde birçok yer restore edilmiş durumda. Tarihi binalar aslına uygun olarak yenilenmiş ve Fransız otel gruplarının da yaptığı yatırımlar ile karşılaşmak mümkün. UNESCO Dünya Mirasları listesine giren birçok yapı ve tarihi Koguryo Hanedanları'nın mezarları Kuzey Kore turu sırasında kesinlikle kaçırılmaması gereken yerler arasında.

 

Sınırın ve silahtan arındırılmış bölgenin (DMZ) bulunduğu Panmunjom’da ise hem savaşın izlerini hem de savaş sonunda anlaşmanın yapıldığı binaları görmek de mümkün. Sınırın bulunduğu binalardan da Güney Kore’yi görebileceğiniz yer burası oluyor. 

 

Kuzey Kore turu sırasında göreceğiniz noktalardan bir diğeri olan Sarewon şehri tarihi dokuların görülebileceği sınıra yakın kentler arasında. Ülkenin genel mimari kültürünü yansıtmak için yapılmış olan etnografik park da Kuzey Kore gezginlerinin ilgisini çekiyor.  

 

Kuzey Kore'de Eğitim ve Çocuk Sarayları 

 

Kore’nin en heyecan verici özelliklerinden birisi Kuzey Kore'deki eğitim sistemi oluyor. Türkiye’de geçmişte var olan köy enstitüleri benzeri kurumlar ve ülkede nüfusun tamamının hem okul hem sanat eğitimi almış olması belki de en şaşırtıcı özelliklerinden birisi. Programların içine eklenen okul ve çocuk sarayı ismi verilen sanat eğitim merkezi gezileri Kuzey Kore'de halkın yaşamı ve Kuzey Kore'nin gelişimi hakkında da bilgi veriyor.

 

Halkın tamamının ilk ve orta eğitimi aldığı ülke dünya istatistiklerinin çok üzerinde bir eğitim oranına sahip. 1989 yılından beri de mecburi olarak verilen sanat eğitimi ilk öğretim süresi boyunca herkesin en az bir sanat dalında eğitim almasına sağlamış. Bu nedenle Kuzey Kore nüfusuna baktığınızda sokakta, restoranda rastladığınız standart bir Koreli vatandaşın bile neredeyse virtüöz gibi müzik aleti çaldığına şahit olmak bu eğitim sisteminin çıktısı olarak ilginizi çekecek ve Kuzey Kore'nin gerçek yüzü sizi şaşırtmaya yetecek. 

 

Diğer taraftan da bu sanat eğitimi kanımca mimari ve mühendislik gelişim süreçlerini bile farklı noktalara taşımış durumda. Yaklaşık 70 yıllık bir ambargo sürecine ve Kore kapılarının 1990-2011 arası tüm dünyaya kapalı olmasına rağmen ülkedeki estetik ve bilimsel gelişimin ulaştığı nokta yine bu eğitim sisteminin sonuçları arasında. Kuzey Kore yasakları dünya için ne kadar ilginç geliyorsa Kuzey Kore'deki nüfusun neredeyse hepsinin bu kadar bilgili ve sanata düşkün olması da sizi şaşırtabilir.

 

Kuzey Kore'de Yaşam ve Sosyalist Mimari 

 

Ağır yıkıma sebep olan Kore Savaşı ertesinde başkent tamamen yeniden inşa edildiği için genel olarak Pyongyang şehrinde sosyalist döneminde yapılan binalar ile karşılaşılmakta. Kuzey Kore sokaklarında devletin rejimini ve partinin gücünü simgeleyen binalar Kuzey Kore programlarının olmazsa olmazları arasına giriyor. Diğer taraftan programın el verdiği kadar turistik olmayan çarşı veya alışveriş merkezi gibi mekanları da Kuzey Kore gezisi programına eklemek Kuzey Kore'deki halkın yaşamını gözlemlemek için en güzel seçeneklerden biri.

 

Juche Kulesi, Sosyalist Parti anıtı, Mansu Tepesi heykelleri, Mansude Sanat Merkezi, Kim Il Sung’un bulunduğu Güneş Sarayı Kuzey Kore'de görülmesi gereken rejim simgeleri arasında yer alıyor. Bu yapılar ideolojinin halka etkisini çok iyi bir şekilde yansıtıyor.

 

Diğer taraftan ise Kuzey Kore turundan akılda kalacak kısımlar yerel halk ile yaşanacak deneyimler olacaktır. Kore seyahati esnasında denk gelecek bir senfoni konseri, yerel alışveriş merkezi gezileri (Çok az acenteye izin verilmekte), mümkünse bowling, kareoke veya havuz gibi sosyal alanlar ve haftasonu Moran Tepesi'nde sosyalleşen Koreliler ile kaynaşmak esasında halkın bizden hiç de uzak olmadığını gösteren tecrübeler yaşanmasını sağlıyor.

 

Kuzey Kore Nerededir?

Kuzey Kore, Doğu Asya'da bir ülkedir. Asya anakarasından çıkan Kore yarımadasının kuzey kısmını kaplar. Ülkenin kuzeyinde Çin ve Rusya, güneyinde Kore Cumhuriyeti (Güney Kore) vardır. Ulusal başkent P’yŏngyang, batı kıyısına yakın büyük bir sanayi ve ulaşım merkezidir.

 

Kuzey Kore'de İklim Nasıldır?

Kuzey Kore iklimi genel olarak serin bir karasal iklime sahiptir. Aralık ayından mart ayına kadar kış mevsimi uzun ve soğuktur; Ocak ayında ortalama sıcaklıklar güneyde yaklaşık 7 ve kuzey iç kısımda −23 °C arasında değişmektedir. Yaz, hazirandan eylül ayına kadar ılıktır, ortalama Temmuz sıcaklıkları çoğu yerde üstteki yaklaşık 20 °C üzerindedir.

 

Kuzey Kore'deki Kurallar

 

Hemen herkesin merak ettiği şeylerden biri de Kuzey Kore'deki yasaklar ve kurallar oluyor. Kuzey Kore'de turist olmak kurallara uyduğunuz müddetçe sorunsuz bir seyahat deneyimi olacaktır. Yetkisiz faaliyetler Kuzey Kore kurallarına göre casusluk girişimi olarak görülür. Açık bir resmi izin olmadan ve rezervasyon yapmadan seyahat ederseniz veya Kuzey Kore makamlarıyla herhangi bir konuşma girişimi bu eylemleri casusluk girişimi olarak görür. Her zaman bir rehberle birlikte olmalısınız.

 

Kuzey Kore makamları yetkisiz para birimi işlemleri veya yabancılar için tasarlanmamış mağazalarda alışveriş yaparsanız eğer sizi cezalandırabilir veya tutuklayabilir.

 

Kuzey Kore'de fotoğraf çekmek yasak olduğundan izin verilmedikçe fotoğraf çekmemelisiniz. Kuzey Kore hükümet yetkilileri yetkisiz fotoğraf çekmeyi casusluk olarak görebilir, kameralara ve filmlere el koyabilir ve / veya fotoğrafçıyı gözaltına alabilir. DPRK'da görevliler, askerler veya diğer insanlar da dahil olmak üzere fotoğraf çekmeden önce izin istemelisiniz. DPRK rehberleri fotoğraf çekme izni verebilir.

 

Tulga Ozan